Blog: Intervisie voor Wmo consulenten

23 februari 2022

Voor veel professionals geldt dat zij regelmatig onderling intervisie hebben. Denk hierbij aan artsen, jeugdprofessionals, advocaten, mediators. Professionals die uiterst zelfstandig werken en bij de uitoefening van hun vak geconfronteerd kunnen worden met veel werkgerelateerde vragen: hoe om te gaan met ethische aspecten, maar ook wat is de beste behandelaanpak. Naast antwoorden op dergelijke vragen gaat het ook om inzicht en stappen in je eigen professionele ontwikkeling! Intervisie is het instrument om zowel kennis als ontwikkeling (en nog veel meer) te verkrijgen. Dat betekent vooruitkomen en sterker worden in je vak. Omdat je niet altijd alleen je werk doet, komt het ook het functioneren van (jouw) team ten goede. In dit stuk gaan we in op de vraag wat intervisie is, waar het vandaan komt en waarom het juist nu belangrijk is, ook voor jou als Wmo consulent.

Wat is intervisie?

Intervisie is een kwaliteitsinstrument, waarbij je optimaal en structureel gebruikmaakt van de in de groep aanwezige kennis, ervaring en inzichten. Aan de hand van concrete vragen van de deelnemers gaat de groep met elkaar methodisch in gesprek. Dat maakt intervisie heel anders dan een (dagelijks) overleg onder collega’s, of van een gesprek tussendoor aan een bureau. De opbrengst is dan ook vele malen groter, helemaal als jullie er als team bedreven in raken. De opbrengst bestaat niet alleen uit kennis en praktische tips, maar het levert je een sterkere rol als professional op en in het verlengde daarvan, een sterk team. Ontwikkeling van jezelf, je team, met als resultaat meer veiligheid en zelfsturing! Eigenlijk alleen maar winst. Kort gezegd willen wij onder intervisie het volgende verstaan (vrij naar Jeroen Hendriksen):

  • Er is sprake van collegiale ondersteuning;
  • En onderlinge advisering bij werkprobleem;
  • In een leergroep bestaande uit gelijken;
  • Die binnen een gezamenlijk vastgestelde structuur;
  • Tot oplossingen en inzichten tracht te komen;
  • In een zelfsturend en op reflectie gericht leerproces.

Wat maakt intervisie anders dan al het andere werkoverleg?

Het gaat bij intervisie nadrukkelijk niet om een kennisvraagstuk waarvoor iemand in de groep de oplossing heeft. Als dat wel zo zou zijn, dan kan het gewoon informatie vragen heten of consult halen. Het gaat bij intervisie juist om situaties waar de inbrenger van het probleem juist invloed op heeft. Dit betekent dat een intervisievraag altijd een zakelijke en een persoonlijke kant heeft. Zakelijk: want het werk is de insteek. Persoonlijk: want jouw hantering van het vraagstuk komt daarbij aan bod. In de intervisie gaat het vaak om een dilemma waar je op meerdere manieren tegen aan kunt kijken en wat op meerdere manieren aangepakt kan worden. Juist die “meerdere manieren” geeft een keuzevrijheid. Dit opnieuw kunnen kiezen is een typisch intervisieresultaat.

Waar komt intervisie eigenlijk vandaan?

In de zeventiger jaren was er sprake van topdrukte bij psychotherapeuten, een toen voor Nederland nieuwe beroepsgroep waar veel behoefte aan bleek. De wachtkamers waren overvol. Enkele therapeuten bedachten er wat op en zorgden ervoor dat mensen in plaats van een op een met een therapeut, nu met elkaar (lotgenoten) in gesprek gingen, als gelijken onder elkaar en in vertrouwelijkheid. Was het aanvankelijk als wachtverzachter bedoeld, het effect was onverwacht en zeer goed te noemen. Uit onderzoek bleek namelijk dat deze vorm van “therapie” een vergelijkbaar resultaat had met andere meer gevestigde therapievormen! Een groep mensen kon dus, met succes, vragen en problemen bespreken en er samen goede oplossingen voor vinden. Daarmee kreeg de zelfwerkzaamheid ook voet aan de grond. En daar is de Wmo, met als kernbegrippen zelfstandigheid en participatie, weer op gebaseerd! Kern van het succes is dat wanneer mensen zelf verantwoordelijk zijn, dus zelf aan een oplossing voor hun probleem of vraag werken, de kans dat die oplossing ook echt door hen wordt toegepast veel groter is. Van dat mechanisme maken we met intervisie dus ook gebruik.

Door Jacobien Kleve

Han Rottink - Docent Kenniscentrum Sociaal Domein

Door Han Rottink

Hoe kom ik aan een intervisiegroep?
Sommige teams kiezen ervoor in hun eigen team intervisie te houden. Voordeel is dat je elkaar al kent en dat je de situaties die besproken worden ook snel kunt herkennen. Een goede reden om voor intervisie in je eigen team te kiezen is dat je zeker weet dat je niet alleen als professional maar ook als team veel sterker wordt. Het werkt als teambuilding met een sterke inhoudelijke component. Je kunt er ook voor kiezen om intervisie in een groep te doen die is samengesteld door het Kenniscentrum WMO. Hierin kun je de verbinding aangaan met collega’s uit andere gemeenten en je kracht als professional versterken. Voordeel is dat je je juist minder snel laat (af)leiden door mensen en patronen die je al meent te herkennen. Daarbij is het een voordeel dat je je netwerk verbreedt. En om metaforisch af te ronden: het gras bij de buren lijkt altijd groener, en wat kun jij daarvan leren?

Een basismodel voor intervisie

tap 1 Probleemkeuze
Wie wil er een vraagstuk inbrengen? Actuele en herkenbare vraagstukken waar iemand echt wat mee wil, zijn het beste voor een goede intervisie.

Stap 2 Probleemstelling
De inbrenger vertelt kort iets over de situatie en de vraag die hij/zij heeft.

Stap 3 Beeldvorming
Anderen stellen vragen om het probleem duidelijk te krijgen. Hierdoor ontstaat inzicht in o.m. belemmerende en bevorderende factoren.

Stap 4 Oordeelsvorming-1
De probleeminbrenger vertelt wat het hem heeft opgeleverd.

Stap 5 Oordeelsvorming-2
De adviezen worden verstrekt.

Stap 6 Besluitvorming
De inbrenger vertelt wat hij/zij er aan heeft en er mee gaat doen.